Mevzuat hükümleri uyarınca bir malın ithalatında, yerli üreticilerin zarar görmesine sebebiyet verebilecek miktarda artış olup olmadığının belirlenebilmesi için o malın ithal seyrinin izlenmesi amacıyla yapılan uygulamaya gözetim uygulaması denilmektedir.
GÖZETİM UYGULAMASINA NASIL KARAR VERİLİR?
Bir malın ithalatında gözetim uygulanmasına ilişkin karar, başvuru üzerine veya re’sen yapılacak bir değerlendirme sonucunda Müsteşarlık (İthalat Genel Müdürlüğü) tarafından verilir. Yapılacak değerlendirmede ithalatın gelişimi, ithal şartları ve ithalatın yerli üreticiler üzerindeki etkisi dikkate alınır.
GÖZETİM UYGULAMASI NE ŞEKİLDE UYGULANIR?
Gözetim kararı Gözetim Belgesi düzenlenmesi yoluyla ileriye yönelik olarak veya gerçekleşen ithalatı değerlendirmek üzere geçmişe dönük olarak uygulanabilir. İleriye yönelik gözetime tabi bir malın ithalatında gümrük mevzuatının gerektirdiği belgelerin yanı sıra "Gözetim Belgesi" de aranır. Gözetim uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ile başvuru sahiplerinden alınacak olan taahhütnameler Tebliğlerle belirlenir.
GÖZETİM BELGESİ NEDİR?
Tebliğlerle belirlenen eşya ancak Ticaret Bakanlığınca (İthalat Genel Müdürlüğü) düzenlenecek gözetim belgesi ile ithal edilir. Gözetim belgelerinin geçerlilik süresi altı aydır.
Gözetim Belgesi, yürürlükteki mevzuatın öngördüğü diğer koşullar saklı kalmak üzere, ithalatçının usulüne uygun başvurusunun Genel Müdürlüğe ulaşmasından itibaren 10 (on) işgünü içinde talep edilen tüm miktar üzerinden, ücretsiz olarak verilir. Gözetim Belgesi taleplerine ilişkin başvurular, Ticaret Bakanlığı (Bakanlık) İnternet sitesinde (www.ticaret.gov.tr) yer alan “E-İşlemler” başlığı altında sırasıyla “İthalat İşlemleri”, “E-İmza Uygulamalarına Giriş”, “İthalat İşlemleri” bağlantıları takip edilerek elektronik imza ile yapılır. Ayrıca, www.turkiye.gov.tr adresinden de başvurulabilir. Elektronik ortamda yaşanabilecek sıkıntılar nedeniyle başvuru yapılamaması halinde, başvurular fiziksel olarak da yapılabilir. Bu durumda Ek – 1 başvuru formu kullanılır.
Yapılan beyanın gerçeğe aykırı olduğunun ve başvurularda sunulan bilgi ve belgelerde tutarsızlık bulunduğunun tespit edilmesi halinde Gözetim Belgesi düzenlenmez.
Gözetim belgeleri devredilemez. Başvuru sahiplerinin, gözetim belgesi düzenlenmesine ilişkin yeni bir başvuruda bulunduklarında, adlarına düzenlenmiş ve geçerlilik süresi başvuru tarihi itibariyle sona ermiş olan gözetim belgesinin aslını Müsteşarlığa iade etmeleri, gözetim belgesinin zayii durumunda ise zayie ilişkin gazete ilanını veya bu hususu belgelendiren ilgili belgeleri ibraz etmeleri zorunludur. Bu şartın yerine getirilmemesi durumunda gözetim belgesi düzenlenmez.